Wednesday, July 11, 2012

Η Σπανακόπιτα

Υπάρχουν μερικές ταινίες που τις έχω δει εκατομμύρια φορές, ωστόσο ποτέ δεν με κουράζουν. Μπορεί να ξέρω ακριβώς πώς θα τελειώσουν—τί λέω, όχι μόνο ξέρω πώς θα τελειώσουν αλλά ξέρω και όλο το σενάριο αυτολεξεί, —εξακολουθώ όμως να τις βλέπω επανειλημμένα επειδή με κάνουν να νιώθω όμορφα. Με κάνουν να ξεφεύγω από την πεζή καθημερινότητα, με ανεβάζουν, μερικές φορές με συγκινούν σε σημείο δακρύων—ενίοτε χρειάζεται κι αυτό—και μου ξυπνούν αναμνήσεις.






Το ίδιο συμβαίνει και με κάποια φαγητά. Είναι ενσωματωμένα στο DNA μου και θέλω να τα γεύομαι ξανά και ξανά, να τα μαγειρεύω, να τα καταβροχθίζω. Αυτά φυσικά είναι ελληνικά φαγητά, φαγητά που δεν έμαθα να φτιάχνω διαβάζοντας μια συνταγή σε κάποιο βιβλίο μαγειρικής ή blog, αλλά που έμαθα να φτιάχνω κοιτάζοντας την γιαγιά, τον παππού και τη μητέρα μου να τα μαγειρεύουν. Φαγητά και πιάτα που ξέρω εγγενώς πώς να τα καλυτερεύσω και να τα αλλάξω ελαφρώς ώστε να ταιριάζουν σε γούστα και προτιμήσεις χωρίς να χάσουν απολύτως τίποτα από την αυθεντικότητά τους. Γεύσεις τόσο οικείες, που μου είναι εξαιρετικά δύσκολο να θυμηθώ κάποια περίοδο της ζωής μου που δεν τις απολάμβανα.






Η σπανακόπιτα είναι ένα από αυτά τα πιάτα. Όταν ήμουν μικρή, δεν ήταν από τις αγαπημένες μου πίτες. Όπως όλα τα παιδιά, απεχθανόμουν τις πρασινάδες αλλά όσο μεγάλωνα τόσο μεγάλωνε και το ενδιαφέρον μου γι' αυτές. Άλλωστε η σπανακόπιτα της μαμάς μου ήταν και είναι η καλύτερη. Ξέρω, όλοι το ίδιο λένε για την μαγειρική της μαμάς τους αλλά τί να πω, έτσι είναι. Ποτέ δεν έφτιαχνε η ίδια φύλλο, ήταν full-time εργαζόμενη μητέρα με δυο παιδιά που δεν είχε ελεύθερο χρόνο για τέτοιες ενασχολήσεις, αλλά με τόσο φοβερό φύλλο που έχουμε στην Ελλάδα, δεν χρειάζεται κανείς ν' ανοίγει το δικό του για να έχει εκπληκτικό αποτέλεσμα.





Παρακολουθώ πολλά ξένα blogs και εννέα στις δέκα φορές που βλέπω συνταγή για σπανακόπιτα, δεν έχει καμία σχέση με αυτή που τρώμε στην Ελλάδα. Ο καθένας βάζει τις δικές του πινελιές με αποτέλεσμα να μεταμορφώνει την κλασική για μας πίτα σε κάτι μη αναγνωρίσιμο. Ασφαλώς αυτό δεν είναι μεμπτό, άλλωστε πόσοι από αυτούς έχουν φάει αυθεντική σπανακόπιτα, αλλά όπως και να το κάνουμε, η κλασική είναι και η καλύτερη.






Το άγριο σπανάκι είναι αυτό που προτιμώ να προσθέτω στην σπανακόπιτα αλλά στην Ολλανδία βρίσκω πιο εύκολα μικρά φύλλα χωρίς κοτσάνια που δεν χρειάζονται καθάρισμα κι έτσι αυτά είναι που χρησιμοποιώ ως επί το πλείστον. Η προσθήκη φέτας είναι απαραίτητη, όχι όμως πολλή μα τόση ώστε να σπάει την όξινη γεύση του σπανακιού. Αυτός είναι και ο λόγος που προσθέτω πράσο, διότι προσδίδει μια γλύκα στην πίτα και μαζί με την χορταρένια και φρέσκια γεύση του άνηθου, την ελαφριά κάψα του φρέσκου κρεμμυδιού και την ασύγκριτη γεύση του ελληνικού ελαιόλαδου, κάνουν την πίτα πεντανόστιμη.






Πάρτε λοιπόν το φύλλο σας και φτιάξτε την!











Σπανακόπιτα

Το να δουλεύει κανείς με φύλλο είναι εύκολη υπόθεση αρκεί να ακολουθούνται ορισμένοι κανόνες. Διαβάστε σε αυτό το ποστ μερικά tips και χρήσιμες συμβουλές για το πώς να χειρίζεστε έτοιμο φύλλο.

Πάντα συνοδεύω την σπανακόπιτα με γιαούρτι. Είναι ο τέλειος συνδυασμός. Συνήθως την απολαμβάνω ως κυρίως γεύμα αλλά σερβίρεται φυσικά και ως ορεκτικό, κομμένη σε μικρά κομμάτια.






Μερίδες: 12 μεγάλα κομμάτια / 1 πίτα

Υλικά
450 γρ. λεπτό φύλλο κρούστας με 12 φύλλα (50 x 40 εκ. περίπου το καθένα) (1 πακέτο), ξεπαγωμένο
600 γρ. φύλλα φρέσκου σπανακιού
1 μικρό πράσο (γύρω στα 100 γρ.), το άσπρο κι ελαφρά πράσινο μέρος μόνο, κομμένο σε λεπτές ροδέλες
4 μεγάλα φρέσκα κρεμμυδάκια (γύρω στα 300 γρ.), το άσπρο κι ελαφρά πράσινο μέρος μόνο, κομμένα σε λεπτές ροδέλες
Ένα μάτσο άνηθο (γύρω στα 30 γρ.), φύλλα και κοτσανάκια, ψιλοκομμένα
220 γρ. φέτα, κατά προτίμηση βαρελίσια
70 ml παρθένο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο συν έξτρα για το λάδωμα του ταψιού και των φύλλων
Αλάτι
Φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
Γαλέτα (προαιρετικά)

Γιαούρτι στραγγιστό, πλήρες, για το σερβίρισμα

Ειδικά εργαλεία: σουρωτήρι, μεγάλο ταψί (περίπου 35 x 25 εκ.), πινέλο ζαχαροπλαστικής


Προετοιμασία
Ξεκινήστε πρώτα με τη γέμιση.
Αν χρησιμοποιήσετε άγριο σπανάκι ή μεγάλα φύλλα σπανακιού, κόψτε και πετάξτε τα μεγάλα κοτσάνια και κόψτε τα φύλλα σε μικρότερα κομμάτια. Αν χρησιμοποιήσετε μικρά φύλλα σπανακιού (baby), μην τα κόψετε. Επίσης, τα μικρά, τρυφερά κοτσανάκια δεν ενοχλούν, μπορείτε να τα προσθέσετε.
Ξεπλύντε καλά το σπανάκι κάτω από κρύο, τρεχούμενο νερό και τοποθετήστε το σ' ένα σουρωτήρι. Πάρτε ένα μάτσο σπανάκι και πιέστε το πάρα πολύ καλά με τα χέρια σας κάμποσες φορές ώστε να φύγουν όλα τα νερά και τα ζουμιά του, αλλά και για να συρρικνώσετε τον όγκο του. Τοποθετήστε το ζουπηγμένο σπανάκι μέσα σε ένα μεγάλο (κατά προτίμηση πάρα πολύ μεγάλο) μπωλ και συνεχίστε την ίδια διαδικασία και με το υπόλοιπο σπανάκι.

Στη συνέχεια, προσθέστε στο μπωλ τις ροδέλες του πράσου και των φρέσκων κρεμμυδιών, όπως και τον ψιλοκομμένο άνηθο. Κομματιάστε με τα χέρια σας από πάνω τη φέτα ή αν δεν σας αρέσουν τα μεγαλούτσικα κομμάτια φέτας μέσα στην πίτα σας, τρίψτε την στον τρίφτη. Ρίξτε αλάτι, όχι όμως πολύ γιατί η φέτα είναι ήδη αλμυρή, και φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι, περιχύστε με το ελαιόλαδο κι ανακατέψτε πολύ καλά με τα χέρια σας. Μην προσπαθήσετε ν' ανακατέψετε με κουτάλα ή σπάτουλα, άδικος κόπος. Ο όγκος είναι μεγάλος και θέλει χέρι για να γίνει σωστή δουλειά. Άσε που τσιμπάς και το κατιτίς σου ενώ ανακατεύεις. Η χαρά της μαγείρισσας.

Προθερμάνετε το φούρνο σας στους 190 βαθμούς Κελσίου.

Λαδώστε καλά τον πάτο και τα πλαϊνά τοιχώματα του ταψιού σας με ένα πινέλο ή με τα χέρια σας. Απλώστε στον πάτο του ταψιού το πρώτο φύλλο, αφήνοντας τις άκρες του να πέσουν έξω από τα πλαϊνά του ταψιού. Λαδώστε ελαφρά το φύλλο με το πινέλο και συνεχίστε την ίδια διαδικασία με άλλα πέντε φύλλα (τα μισά φύλλα του πακέτου).


Σε αυτό το σημείο, μπορείτε αν θέλετε να πασπαλίσετε το τελευταίο φύλλο με γαλέτα για να μην πανιάσει πολύ το φύλλο κατά το ψήσιμο αλλά εγώ ποτέ δεν το κάνω αυτό. Δεν με ενοχλεί καθόλου αν τα φύλλα είναι λίγο μουλιασμένα από τα υγρά του σπανακιού.

Αδειάστε τη γέμιση μέσα στο ταψί, φροντίζοντας να την απλώσετε ομοιόμορφα, και διπλώστε από πάνω τα κομμάτια φύλλου που προεξέχουν από τα πλαϊνά του ταψιού. Απλώστε από πάνω ένα φύλλο και λαδώστε το ελαφρά. Συνεχίστε να προσθέτετε τα υπόλοιπα φύλλα, λαδώνοντας το κάθε ένα.


Γυρίστε τις άκρες του φύλλου προς τα μέσα, στρίβοντάς τες αν θέλετε για μια πιο ωραία εμφάνιση, αλλά μη σας απασχολεί και πολύ. Η σπανακόπιτα είναι ρουστίκ πιάτο. Μ' ένα μεγάλο μαχαίρι, χαράξτε την πίτα, προσέχοντας όμως να μην κάνετε βαθιές χαρακιές. Καλό είναι να χαράξετε μονάχα τα δυο-τρία πάνω φύλλα ώστε να μην ξεχειλίσει η γέμιση, κάτι που ομολογουμένως μου συμβαίνει καμιά φορά.


Τοποθετήστε το ταψί στο τελευταίο ράφι του φούρνου και ψήστε την σπανακόπιτα για 45 λεπτά με 1 ώρα, μέχρι να ροδίσει η επιφάνειά της.
Αφαιρέστε το ταψί απ' το φούρνο κι αφήστε την να σταθεί για μισή ώρα.

Κόψτε την σε κομμάτια και σερβίρετέ την, εφόσον το επιθυμείτε, με γιαούρτι.

Η σπανακόπιτα τρώγεται καλύτερα την ίδια μέρα που θα την ψήσετε. Την επόμενη μέρα το φύλλο δεν είναι τόσο τραγανό, αλλά προσωπικά δεν με ενοχλεί καθόλου. Εμείς την τιμάμε δεόντως και την επόμενη μέρα.

Καλή όρεξη!





19 comments:

  1. Μάγδα μου, τόσο αγαπημένη η σπανακόπιτα. Και η δική σου τραγανή-τραγανή φέρνει μυρωδιές και αναμνήσεις!
    Από μικρή θυμάμαι τη γιαγιά μου να φτιάχνει ανοίγοντας φύλλο πάντα και να'μαι δίπλα της. Τη γέμιση την λέει "το φαί" και με άφηνε να τη στρώνω στο ταψί πάνω από κάθε φύλλο (γιατί εκείνη βάζει πολλές στρώσεις, όχι μόνο μία), λέγοντάς μου να μην ξεχάσω να βάλω "στις γωνίες".
    Να σου πω την αλήθεια εγώ δεν την τρώω με γιαούρτι (καλή ιδέα!), αλλά με ένα κομμάτι φέτα! Ποτέ δε μου φτάνει όση υπάρχει μες στην πίτα!

    Όσο για το τσιμπολόγημα τις μαγείρισσας, πιο μέσα δεν θα μπορούσες να πέσεις πιστεύω! Τα φιλιά μου!

    ReplyDelete
  2. τί να πώ για τη σπανακόπιτα..την ωραιότερη πίτα στο κόσμο???????
    οι φωτογραφίες σου σκίζουν!!!!!!!!!!!!!!!!!

    ReplyDelete
  3. Κλασσική και αγαπημένη σπανακοτυρόπιτα της ελληνικής κουζίνας. Πράγματι, κάποιοι ξένοι σεφ, αλλοιώνουν την παραδοσιακή συνταγή, προσπαθώντας να την προσαρμόσουν στα δεδομένα της δικής τους χώρας και να δώσουν την δική τους πινελιά. Αποτέλεσμα, η πίτα χάνει τον πραγματικό, παραδοσιακό της χαρακτήρα και μετατρέπεται σε κάτι άλλο.
    Μου αρέσει το ίδιο και την δεύτερη ημέρα. Τα αρώματά της αναδεικνύονται καλύτερα. Λίγο ζέσταμα στον φούρνο με αέρα, και το φύλλο είναι και πάλι τραγανό! Καλοφάγωτη!
    Καλό απόγευμα.

    ReplyDelete
  4. Καλημέρα φιλενάδα! χαθήκαμε λιγάκι ε?? τεσπα..
    συμφωνώ απόλυτα μαζί σου και για τις ταινίες και για τα φαγητά! λαχταριστότατη η πιτούλα σου, τσιμπάω μια κομματάρα!
    φιλιά!

    ReplyDelete
  5. Από τις ωραιότερες πίτες!! Εγώ βέβαια την φτιάχνω με διάφορα χόρτα που εκεί σίγουρα δεν βρίσκεις, αλλά και με το σπανάκι είναι υπέροχη.
    Ο γιος μου την έκανε γνωστή σε Αγγλία και Πολωνία και έγινε αγαπημένη τους.
    Καλημέρα.

    ReplyDelete
  6. Καλημέρα Μάγδα μου!
    Τι να πούμε τώρα για τη σπανακόπιτα ένα πιάτο-σήμα κατατεθέν της κουζίνας μας!
    Με μικρές διαφοροποιήσεις στις αναλογίες των υλικών, ακριβώς έτσι τη φτιάχνει και η μαμά μου και είναι πραγματικά απίθανη!
    Ενδιαφέρον που τη σερβίρεις με γιαούρτι, δεν το είχα σκεφτεί, αλλά έτσι όπως το φαντάζομαι όντως θα συνδυάζονται υπέροχα!
    Φιλιά πολλά!

    ReplyDelete
  7. Αααχ! Σπανακόπιτα λατρεμένη! Με το φρέσκο κρεμμυδάκι και τον άνιθο να μοσχοβολάνε! Γεια στα χέρια σου!

    ReplyDelete
  8. Από τις πιο αγαπημένες μου πίτες αν και την προτιμώ να έχω διάφορα χόρτα μέσα όπως λέει η μαμά. Επίσης μ'αρέσει να βάζω και φύλλα ενδιάμεσα στη γέμιση. Έτσι την έμαθα εγώ από τη δικιά μου γιαγιά μαζί με την τέχνη ανοίγματος φύλλου!! Είναι αλήθεια όμως ότι στην Ελλάδα μπορούμε να βρούμε και εξαιρετικό έτοιμο φύλλο!!! Πωπω!!! Και μόνο που τη σκέφτομαι μου τρέχουν τα σάλια!!! Καλημέρα!!! (Φαντάζομαι το ταψί άδειασε σε χρόνο dt!!!) Φιλιά!!!

    ReplyDelete
  9. Jenny — κι εγώ παλιότερα την έτρωγα με φέτα, αλλά ο Σ μου έμαθε το γιαούρτι. Φοβερός συνδυασμός, δοκίμασέ το!

    peps — όπως τα λες, η ωραιότερη πίτα στον κόσμο!

    Ειρήνη — την δεύτερη μέρα όντως έχει πιο μεστή γεύση και τ' αρώματά της είναι μεθυστικά. Ευχαριστούμε!

    Pela — καλώς την! Τσίμπα όσα κομμάτια θες! :)

    Ξανθή — αχ με τυραννάς. Πού να βρω εδώ τα χόρτα που υπάρχουν στην Ελλάδα. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο πολύ έχω πεθυμήσει μια απλή σαλάτα βλήτα βραστά με λεμονάκι και ελαιόλαδο.

    Ερμιόνη — για μένα η σπανακόπιτα με το γιαούρτι στο πλάι είναι το καλύτερό μου ελαφρύ φαγητό, ειδικά το καλοκαίρι.

    Claire — σ' ευχαριστώ πολύ!!

    Arti — πολύ ωραία ιδέα τα φύλλα στη γέμιση. Θα το δοκιμάσω. Έχω δει το βίντεο με την υπέροχη τεχνική σου στο άνοιγμα φύλλου και σε θαυμάζω γι' αυτό. Είσαι φοβερή! Εγώ δεν ανοίγω φύλλο συχνά κι έτσι η τεχνική μου έχει περιθώρια εξέλιξης. Αν άδειασε λέει... το τσακίσαμε, ζωή να'χουμε! :)

    ReplyDelete
  10. Αθάνατη σπανακόπιτα... Η μαμά μου πάντα ανοίγει το φύλλο μόνη της, και πρέπει να μάθω να το ανοίγω και εγώ.. Αλλά και με έτοιμο βολεύομαι :)

    ReplyDelete
  11. Φωτεινη Τ.July 11, 2012 at 9:32 PM

    Λατρευουμε οικογενειακως τις πιτες-στη βορεια Ελλαδα βρισκεται καθε εβδομαδα στα τραπεζια-μα ξεχωριστη θεση και πρωτοκαθεδρια εχει βεβαιως η σπανακοπιτα!!Μαλιστα με τον ιδιο ακριβως τροπο μαραινω το σπανακι,χρησιμοποιωντας και λιγο αλατι που βοηθα το σπανακι να αποβαλλει τα αψια υγρα του.Ποτε με σπιτικο ποτε με ετοιμο φυλλο η σπανακοπιτα ειναι απο τα πιο γευστικα ελληνικα εδεσματα.Την εφτιαξες καταπληκτικα,νομιζω οτι ηδη 'σπαει' το τραγανο φυλλο στο στομα μου και γευομαι την στυφη,μεστη γευση του σπανακιου!Καλο βραδυ.

    ReplyDelete
  12. Villy — είναι ωραίο ν' ανοίγεις φύλλο μόνη σου. Εγώ το κάνω που και που αλλά τις περισσότερες φορές προτιμώ το έτοιμο. Πάλι καλά που βρίσκω στην Ολλανδία, και μάλιστα ελληνικό, Κανάκη!

    Φωτεινή — καλώς όρισες! Στη Βόρεια Ελλάδα φτιάχνετε εκπληκτικές πίτες. Η σπανακόπιτα αδυναμία μεγάλη για όλους μας τελικά. Σ' ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σου! Καλό βράδυ!

    ReplyDelete
  13. Όμορφα! Εξαιρετική παρουσίαση που πάντα θαυμάζω εδώ!
    Η πίτα σου, που όλοι λατρεύουμε.
    Μ΄αρέσει το πράσο που προσθέτεις, με τη γλύκα του διώχνει την αψάδα του σπανακιού.

    Την έφτιαξα πρόσφατα με φύλλα που βρήκα εκεί που ήμουν. Τα πουλούσαν έτσι μικρούλια, όπως τα δικά σου. Μικρά, τρυφερά, συσκευασμένα, μόνο τα φύλλα για σαλάτα.
    Τα έκανα σπανακόπιτες μικρές, ατομικές για να τις πάρει το πρωί στο γραφείο το εργαζόμενο νιάτο...

    Σε φιλώ
    Ζ.

    ReplyDelete
  14. Καλά θυμόμουν ότι είχες φτιάξει παλιότερα σπανακόπιτα. Δυστυχώς και η δικιά μου η μαμά εργαζόμενη με τέσσερα παιδιά, δεν άνοιγε ποτέ φύλλο, οπότε ποτέ δεν ήταν το φέρτε μου η συγκεκριμένη πίτα. Και ενώ περιγράφεις ακριβώς τους λόγους που δεν μου αρέσει η σπανακόπιτα, η δικιά σου φαίνεται τόσο δελεαστική...
    Θα χαρώ πολύ να δεις τη δικιά μου εκδοχή και να κάνεις τα σχόλιά σου slowchefs,blogspot.com.

    ReplyDelete
  15. οι φωτο σου πάντα τέλειες....εφτιαξα τη σπανακόπιτα ακουλουθώντας τη συνταγη σου βημα-βημα (με έτοιμο φύλλο). Μοναδική γεύση.....

    ReplyDelete
    Replies
    1. Καλησπέρα και σ' ευχαριστώ! Χαίρομαι πάρα πολύ που σου άρεσε!

      Delete
  16. Γεια σου Μάγδα!
    Μου άρεσε πολύ η συνταγή σου, όπως και όλο το blog!
    Επειδή μένω κι εγώ στην Ολλανδία, στο Ρότερνταμ, θα ήθελα να σε ρωτήσω απο που αγοράζεις έτοιμο φύλλο κι αν εχεις κάποιο συγκεκριμένο να προτείνεις.
    Ευχαριστώ,
    Δάφνη

    ReplyDelete
    Replies
    1. Γειά σου Δάφνη και σ' ευχαριστώ! Βρίσκω φύλλο κρούστας Κανάκη στο Sligro (θέλει κάρτα για να μπεις, κάνε ένα search στο Internet για να δεις λεπτομέρειες). Έχω βρει και τούρκικες μάρκες σε τούρκικα παντοπωλεία αλλά δεν έχω μείνει ευχαριστημένη. Πάντως για ψάξε σε τούρκικα, μπορεί να πετύχεις καλή ζύμη.

      Delete
  17. Καλησπέρα Μάγδα,
    Μένω και εγώ Ολλανδία αλλά δεν μπορώ να βρω φύλλο κρούστας με τίποτα.Μπορείς να μου πεις σε ποιο market/μαγαζί το βρήκες?

    ReplyDelete