Monday, August 8, 2011

Πιο ελληνική δεν γίνεται

Η σαλάτα με την οποία συνοδεύω το ογδόντα τις εκατό των γευμάτων μου, είναι η χωριάτικη. Για μένα, δεν υπάρχει άλλη σαλάτα που να μπορεί να συγκριθεί με αυτή σε φρεσκάδα, συνδυασμό γεύσεων και απλότητα που, εν τέλει, είναι και το κύριο χαρακτηριστικό της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας.




Η χωριάτικη, με τα πολύχρωμα λαχανικά της που γυαλίζουν κάτω από την πλούσια στρώση ελαιόλαδου και τις γλυκιές μυρωδιές της που αναβλύζουν και μου ανοίγουν την όρεξη στο λεπτό, είναι η σαλάτα που μ' αρέσει να απολαμβάνω καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου.




Ξέρω, ξέρω. Η βέλτιστη εποχή για να την ευχαριστηθεί κανείς είναι το καλοκαίρι. Όταν οι ντομάτες, τ' αγγούρια και οι πιπεριές βρίσκονται στο ζενίθ της ωριμότητάς τους και οι χυμοί τους είναι νοστιμότεροι από ποτέ. Αλλά αν με ρωτούσε κάποιος, ειλικρινά θα του έλεγα πως για μένα, κάθε μέρα είναι μέρα για μια χωριάτικη.




Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη γνωρίζει πώς να φτιάξει μια χωριάτικη σαλάτα (ελπίζω). Για τον υπόλοιπο κόσμο όμως δυστυχώς δεν ισχύει το ίδιο. Σε όσα ελληνικά (και μη) εστιατόρια ή ταβέρνες έχω πάει στο εξωτερικό, δεν έχω φάει ποτέ σωστή χωριάτικη. Έχουν πάντοτε την τάση να την μπασταρδεύουν με άλλα υλικά που έχουν την εντύπωση πως της ταιριάζουν, χάνοντας έτσι την ουσία και δημιουργώντας τελικά μια εντελώς διαφορετική σαλάτα. Περιττό να σας πω πόσο με εκνευρίζει αυτό.




Η χωριάτικη φτιάχνεται με πολύ συγκεκριμένα υλικά. Δεν είναι μια συλλογή από τυχαία λαχανικά και μυρωδικά. Δεν είναι, "ας προσθέσουμε οτιδήποτε θυμίζει αμυδρά Ελλάδα ή ό,τι πιστεύεται πως καταναλώνεται από τους Έλληνες ακόμα κι αν είναι όλως διόλου λάθος".




Μη με παρεξηγείτε. Είμαι υπέρ του πειραματισμού και των δοκιμών, της προσθαφαίρεσης υλικών από μια συνταγή ώστε οι γεύσεις να ταιριάζουν καλύτερα με το προσωπικό γευστικό γούστο του καθενός αλλά, όταν πρόκειται για ορισμένες συνταγές και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κλασική ελληνική κουζίνα, τότε είμαι κομματάκι παράξενη.




Γι' αυτό, ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.

Υλικά τα οποία ουδέποτε, σε καμία περίπτωση, ακόμα κι αν το θέλετε διακαώς, δεν πρέπει να προστίθενται σε μια αυθεντική χωριάτικη σαλάτα:

—Μαρούλι ή άλλες παρόμοιες πρασινάδες
—Δυόσμος
—Μαϊντανός
—Χυμός λεμονιού
—Φρέσκια ρίγανη
—Κίτρινες ή κόκκινες πιπεριές
—Θρυμματισμένα τυριά
—Κρουτόνς




Υλικά που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε μια αυθεντική χωριάτικη σαλάτα:

—Ντομάτες. Οι πιο φρέσκιες, χυμώδεις, γινωμένες ντομάτες που μπορούν να βρεθούν. Σε παχουλά κομμάτια.
—Αγγούρι. Κρύο, ξεφλουδισμένο, κομμένο σε ροδέλες.
—Πράσινες πιπεριές. Όσο πιο λεπτόσαρκες, τόσο το καλύτερο. Σε ροδέλες.
—Κόκκινο κρεμμύδι. Αναντίλεκτα δυνατό και ενίοτε καυτερό. Κομμένο σε δαχτυλίδια.
—Ελιές. Με το κουκούτσι. Παχουλές, εύχυμες, στιλπνές, Καλαμών. Κάποιοι προτιμούν τις θρούμπες και άλλοι τις πράσινες. Διαλέξτε ελεύθερα. Είδατε; Μπορώ και συμβιβάζομαι.
—Φέτα. Σκληρή, αλμυρή, κρεμώδης, κομμένη σε ένα μεγάλο κομμάτι.
—Ρίγανη. Ξερή πάντα, και μπόλικη.
—Ελαιόλαδο. Εξαιρετικά παρθένο.
—Κόκκινο ξίδι. Μην ακούτε τί λένε. Είναι απαραίτητο.




Φυσικά ο καθένας μπορεί να φτιάξει ό,τι είδους σαλάτα του αρέσει. Με ή χωρίς τα υλικά αυτά. Δεν θα είναι όμως η παραδοσιακή χωριάτικη σαλάτα. Θα είναι απλώς κάτι άλλο.




Αυτό που ποτέ, μα ποτέ, δεν πρέπει να λείπει δίπλα από μια χωριάτικη είναι το ψωμί. Το καρβελάκι με την χοντρή κόρα που θα μας οδηγήσει στην μεγαλύτερη ελληνική εφεύρεση όλων των εποχών. Την παπάρα. Διότι, φίλοι μου, υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να βουτάς το ψωμί στο μείγμα ελαιόλαδου, ξιδιού, χυμών από τα λαχανικά; Όχι, πείτε μου.


Παπάρα σε εξέλιξη


Κι όποιος ή όποια δεν κάνει παπάρα γιατί θα χαλάσει την σιλουέτα ή γιατί δεν είναι "πρέπον", τότε το μόνο που μπορώ να πω είναι, "με απογοητεύετε".


Ελληνική ξερή ρίγανη







Χωριάτικη Σαλάτα

Με εκπλήσσει αφάνταστα όταν ακούω ότι υπάρχουν Έλληνες οι οποίοι δεν φτιάχνουν χωριάτικη και προτιμούν άλλου είδους σαλάτες. Μα αυτή η σαλάτα είναι ικανή να σε κάνει να ξεχάσεις ότι υπάρχει κυρίως φαγητό στο τραπέζι. Είναι ικανή να σε δελεάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να πέσεις με τα μούτρα πάνω της και να γεμίσεις το στομάχι σου πριν προλάβεις να πεις... χωριάτικη.
Αλλά, όπως λέει και το λατινικό ρητό, "De gustibus non est disputandum" ή αλλιώς, ελληνιστί, "Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα".

Ετοιμάστε την χωριάτικη μόλις πριν την σερβίρετε κι επειδή δεν διατηρείται καθόλου καλά στο ψυγείο, φροντίστε να ετοιμάσετε μόνο όση ποσότητα χρειάζεστε κι όχι παραπάνω.

Μπορεί πανεύκολα να μετατραπεί σε χορτοφαγικό ή νηστίσιμο πιάτο, αφαιρώντας την φέτα.




Μερίδες: 2 ως κυρίως γεύμα ή 6 ως σαλάτα

Υλικά
4-5 ντομάτες τσαμπί, γύρω στα 350 γρ., κομμένες σε χοντρουλές φέτες
½ μεγάλο αγγούρι, ξεφλουδισμένο, κομμένο σε λεπτές ροδέλες
½ μεγάλη πράσινη πιπεριά, κομμένη σε ροδέλες
½ μεγάλο κόκκινο κρεμμύδι, κομμένο σε δαχτυλίδια
10-12 ελιές Καλαμών
200 γρ. φέτα, σε ένα ή δυο μεγάλα κομμάτια
1 ½ κουταλιά σούπας κόκκινο ξίδι
4-6 κουταλιές σούπας εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
1 ½ κουταλάκι γλυκού ξερή ρίγανη
Αλάτι, κατά βούληση

Προετοιμασία
Ανακατέψτε ελαφρά μέσα σε ένα μπωλ την ντομάτα, το αγγούρι, την πιπεριά, το κρεμμύδι και το αλάτι και μεταφέρετέ τα σε ένα βαθύ πιάτο ή μια σαλατιέρα.
Προσθέστε από πάνω τις ελιές και την φέτα και πασπαλίστε με την ρίγανη.
Ρίξτε το ξίδι πάνω απ' τη σαλάτα και τέλος περιχύστε όλα τα υλικά με το ελαιόλαδο.

Σερβίρετε αμέσως με μπόλικο ψωμί.




18 comments:

  1. Εξαιρετικότατη!
    * Αυτό με το ξύδι, πως με βρίσκεις σύμφωνη!...
    Την καλημέρα μου.

    ReplyDelete
  2. Μαζί σου 100% σε όσα έγραψες!
    Χωριάτικη αθάνατη με μπόλικο ψωμί για πολλές πολλές παπάρες!

    ReplyDelete
  3. Καλημέρα Μάγδα :) Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου σχεδόν σε όλα,έχω παρ' όλ ' αυτά 2 παρατηρήσεις.

    1) Κόκκινο ξύδι ; γιατί ;
    2) Υπάρχουν δυο υλικά που παραδοσιακά χρησμοποιούνται σε κάποιες νησιωτικές κυρίως περιοχές κ θεωρώ ότι ταιριάζουν πολύ,θα ήθελα να τα αναφέρω ως πιθανές κ πετυχημένες εκδοχές.Το πρώτο είναι η κάππαρη κ τα καππαρόφυλλα (Κυκλάδες κυρίως).Το δεύτερο είναι η ρόκα,σ αυτήν την περίπτωση καλύτερα είναι να χρησιμοποιηθούν θρούμπες (Την έχω συναντήσει σε χωριάτικες του Βορείου Αιγαίου).

    ReplyDelete
  4. Καλημέρα και καλή εβδομάδα!!
    Χωρίς σαλάτα δεν τρώμε και όταν οι ντομάτες είναι καλές (γιατί δεν είναι πάντα) η χωριάτικη επικρατεί. Η σύντροφος του γιου μου τρελαίνεται για χωριάτικη και γιαυτό φροντίζω να έχουν πάντα στο Λονδίνο ελιές λάδι και ρίγανη.
    Όπως λες αυτή είναι η αληθινή χωριάτικη σαλάτα.
    Πολλά φιλιά.

    ReplyDelete
  5. Όλες οι σαλάτες μου αρέσουν, αλλά πράγματι η χωριάτικη είναι αυτή με την οποία έχω μεγαλώσει, ακόμα κι αν για να είναι οι ντομάτες όπως πρέπει -κατά τη γνώμη μου- να είναι, την έτρωγα μόνο το καλοκαίρι.
    Πολλές φορές τύχαινε να μην έχω πιπεριά ή δεν έβαζα φέτα αν υπήρχε μαζί και κυρίως φαγητό με κρέας ή ψάρι. Ε, τότε τη λες απλώς ντοματοσαλάτα, για να είμαστε και ακριβείς! :)

    ReplyDelete
  6. kitchen stories — ευχαριστώ. Καλημέρα!

    Ερμιόνη — χαίρομαι που συμφωνούμε :)

    Lost Gastronaut — καλημέρα!
    1.Γιατί όχι ξίδι; Δίνει μια ευπρόσδεκτη, αν όχι απαραίτητη οξύτητα στη σαλάτα, εξισορροπώντας τις υπόλοιπες γεύσεις. Δεν μπορώ να φανταστώ την χωριάτικη χωρίς αυτό.
    2.Ήξερα για την κάππαρη αλλά όχι για την ρόκα. Σ'ευχαριστώ που τα αναφέρεις. Αυτές οι τοπικές παραλλαγές είναι εξαιρετικές και φαντάζομαι θα υπάρχουν και άλλες πολλές. Αν ξέρει κανείς και κάποιες άλλες θα ήθελα πολύ να τις μάθω! Εγώ πάντως αναφέρομαι στην κλασική χωριάτικη.
    Baci!

    Ξανθή — καλημέρα! Τα λάδια και οι ρίγανες ταξιδέυουν σε όλη την Ευρώπη από τις ελληνίδες μανούλες :) Να, πριν λίγο καιρό μας έστειλε η μαμά του Σ μπόλικη ρίγανη που την τιμάμε δεόντως! Φιλιά!

    The Dark Chef — η ντοματοσαλάτα είναι τέλεια! Εγώ πάντα προσθέτω φέτα, καθότι είμαι φετομανής, αλλά είναι άξια αντικαταστάτρια της χωριάτικης ε;

    ReplyDelete
  7. Καλησπέρααααα! Θα συμφωνήσω και εγώ μαζί σου - σχεδόν σε όλα- το ξύδι δεν το μπορώ.... με το παρδόν κιόλας! Αλλα πέρι ορέξεως....

    Αυτό που δεν μπορώ με τίποτα είναι όταν λείπει η ρίγανη και αντί αυτή μου βάζουν μαιντανό! Ιγκίτ ιγκίτ που λένε και οι γερμανοί!
    και ναι... οι μανούλες μας φροντίζουν να έχουμε τα βασικότερα υλικά εδώ.... αν και φέτο λέω να ξεχυθώ μόνη μου στις πλαγιές και αν μαζέψω ρίγανη!
    Τα φιλιά μου!

    ReplyDelete
  8. Μακράν η πιο αγαπημένη μας σαλάτα!! ειδικά το καλοκαίρι όταν με τη ζέστη το λάδι που μένει στον πάτο παίρνει τις μυρωδιές και τις γεύσεις από όλα τα συστατικά και τότε ξεκινάνε οι βουτιές με το ζεστό ψωμάκι!!! Αχ....πείνασα!!!!

    ReplyDelete
  9. Υπέροχο γευστικό, αρωματικό και φωτογραφικό αφιέρωμα Μάγδα!!!
    Κι εγώ είμαι της κάπαρης :)
    Κάντε χώρο, κόβω το ψωμάκι και και βουτάω!!!!!
    Φιλιά πολλά
    καλημέρα

    ReplyDelete
  10. Royal coconut — μαϊντανός αντί για ρίγανη; Έλεος.
    Δεν έχει τύχει να μαζέψω ποτέ ρίγανη. Άντε, καλή συγκομιδή. Φιλιά!

    Arti — ναι, αυτό είναι το καλύτερο. Τα ζουμιά που μένουν στο τέλος και παίρνουν ένα κοκκινωπό χρώμα από την ντομάτα. Κι εγώ πείνασα!

    gvarvakis — καλώς τον! Πρέπει να δοκιμάσω χωριάτικη με κάππαρη λείαν συντόμως μου φαίνεται.

    ReplyDelete
  11. Μάγδα μου τα λες πολύ καλά για την χωριάτικη!!Είναι το καλύτερο μου γεύμα αυτή ή ντάκος καμιά φορά!Προτιμώ να την φτιάχνω σπίτι γιατί έξω όντως μου φάινεται ότι δεν είναι τόσο γευστική.
    Χωριάτικη λοιπόν και ψωμάκι!Και μάλιστα φέτες ψωμιού με λίγο λάδι και ρίγανι ψημένες ελαφρά στο γκριλ!!!

    ReplyDelete
  12. Ακόμα γελάω με την παπάρα! Χαχα! Συμφωνώ σε ΟΛΑ! Αν είναι δυνατον, χωριάτικη με μαρούλι! Πώς με εκνευρίζουν τα εστιατόρια εδώ που το κάνουν αυτό, προφανως για λόγους οικονομίας και.."μπούγιου"! Κι εγώ είμαι αυστηρή στα υλικά της! :-)

    ReplyDelete
  13. Συμφωνώ με όλα! Ανάλογα το νησί, βάζω και κάππαρη και θρούμπι κάποιες φορές αλλά δεν αλλάζω ποτέ τα βασικά΄υλικά και τη θέλω όλη δική μου!
    'Όσο για το ψωμάκι, χωρίς αυτό δε γίνεται.
    Φιλί διακοπών

    ReplyDelete
  14. Με πεθάνατε με αυτές τις φωτογραφίες, κλείνω το pc να πάω να φάω! (εννοείται πολλά-πολλά γενικώς συγχαρητήρια!) <3

    ReplyDelete
  15. Στις Κυκλάδες βάλουν κάππαρη ή κρίταμο τουρσί (κυρίως στην Τήνο) στην χωριάτικη. Επίσης θειικό! Το κρίταμο θέλει μάζεμα τον Μάη αλλιώς γίνετε πολύ σκληρό, μεστό. Διατηρείτε είτε σε ξίδι ή σε λάδι. Σε λάδι είναι καλύτερο πιστεύω. Το λάδι παίρνει κι αυτό το λεμονάτο άρωμα απο το κρίταμο και μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί! Ρόκα τρώγαμε σπίτι σκέτη, όχι σε χωριάτικη (Σύρος). Κυρίως σαν συνοδευτικό σε φακές. Αγρια ρόκα βέβαια, πικρή και καυτερή! Η οποία ευδοκιμεί σε όλα τα κλίματα!! Κι εγώ είμαι... φυτεύω άγρια ρόκα στις 'Αλπεις : )) στα 850μ και πιάνει!!! Βγαίνει όμως πάντα τον Σεπτέμβρη. Διαλέγω σπόρους από Rauke, όχι Rucola (στα γερμανικά). Η τελική γεύση πλησιάζει 80-85% την κυκλαδίτικη. Ωραίο blog, μπράβο!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Στις Άλπεις;; Και πιάνει;; Απίστευτο! Σ' ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο και την επίσκεψη!

      Delete
    2. Πιάνει μια χαρά! Φυτεύω τους σπόρους κατ ευθείαν στο χώμα, μέσα Ιουλίου και τους αφήνω. Δεν μένω καν εκεί κοντά για να προσέχω τα φυτά. Δεν τα ποτίζω καθόλου, αφού όλο το καλοκαίρι βρέχει.. Μόνο σε περιόδους μακράς ξηρασίας (σπάνιο!) όποτε πάω επίσκεψη στο χωριό στα βουνά ρίχνω λίγο νερό. Η ρόκα βγαίνει τον Σεπτέμβριο και ανάλογα τι φθινόπωρο κάνει (>>πότε ξεκινάει να χιονίζει..) μπορείς να κόβεις και να τρως μέχρι τέλη Οκτωβρίου. Η γεύση της είναι στην αρχή σαν την ρόκα του εμπορίου, αλλά όσο την αφήνεις πικρίζει και γίνετε καυτερή. 3 χρονιές έχω δοκιμάσει και τις 3 έπιασε. Προσοχή στους γυμνοσάλιαγκες. Την αγαπάνε πολύ.

      Ήμουν έτοιμη να βγω και για χόρτα. : )) Είχα δει κάποια ίδια με τα δικά μας. Ευτυχώς δεν το έκανα. Αργότερα η αυστριακή πεθερά μου, μου είπε ότι τα συγκεκριμένα που είχα δει είναι δηλητηριώδη. Ίσως να ήταν τα ίδια χόρτα με αυτά που ξέρω αλλά λόγω του κλίματος να έχουν εξελιχθεί αλλιώς. Πάντως κάπου έχω ακούσει για Έλληνες που μαζεύουν χόρτα στην Αμερική. Νομίζω η Κρεμέζη είχε γράψει κάτι… Φιλικά, Σ.Ρ.

      Delete
  16. Κατ΄ εμέ, η γλυστρίδα/αντράκλα είναι άκρως απαραίτητο συστατικό... δοκιμάστε την. Επίσης είναι και πάρα πολύ υγιεινή.....

    ReplyDelete