Ολλανδική μηλόπιτα

Και ναι, έπειτα από τέσσερα χρόνια που ζούμε στην Ολλανδία, πάρθηκε η απόφαση. Εγώ κι ο Σ ξεκινήσαμε μαθήματα ολλανδικών. Κάλλιο αργά παρά ποτέ που λέει και το ρητό.

Στην Ολλανδία είναι εύκολο να ζήσεις και να δουλέψεις μη γνωρίζοντας την γλώσσα. Οι περισσότεροι μιλάνε αγγλικά, τουλάχιστον στις πόλεις με διεθνή χαρακτήρα όπως το Άμστερνταμ, το Ρόττερνταμ και τη Χάγη όπου μένουμε εμείς κι έτσι, αν δεν το απαιτεί η δουλειά σου, δεν χρειάζεται να μάθεις ολλανδικά. Άσε που είναι και περίεργη γλώσσα, ειδκά η προφορά.

Ήρθε όμως το πλήρωμα του χρόνου και το αποφασίσαμε. Ίσως επειδή βαρεθήκαμε να μην καταλαβαίνουμε τί λένε στις ειδήσεις για την Ελλάδα (ειδικά τους τελευταίους μήνες), ίσως επειδή θέλουμε επιτέλους να κάνουμε πιο στενή παρέα με Ολλανδούς κι όχι μόνο με άλλους expats Ευρωπαίους και μη, ή ίσως επειδή με όλα αυτά που γίνονται στην Ελλάδα, συνειδητοποιήσαμε ότι καλό θα είναι να συνεχίσουμε να ζούμε στην Ολλανδία.

Οι σκέψεις για επιστροφή στην Ελλάδα πλέον δεν περνάνε καν απ' το μυαλό μας, τουλάχιστον όχι μέχρι νεοτέρας. Μέχρι να μπορούμε δηλαδή να βρούμε δουλειά της προκοπής χωρίς να χρειάζεται να φιλήσουμε κατουρημένες ποδιές, μέχρι να πάψουν επιτέλους να επιβιώνουν μόνο οι φελλοί, μέχρι να μην απαιτείται να δώσουμε φακελάκια σε γιατρούς για να μας κάνουν καλά, μέχρι η σκέψη του να φτιάξουμε οικογένεια στην Ελλάδα να μη μας τρομάζει, μέχρι ο κόσμος να ξεκινήσει επιτέλους να διαβάζει ιστορία και να σταματήσει να ψηφίζει όπως ψηφίζει τις τελευταίες δεκαετίες, μέχρι να μπορούμε να ζήσουμε με αξιοπρέπεια έχοντας ουσιαστικό μέλλον και ποιότητα ζωής στην ίδια μας τη χώρα, μέχρι τέλος πάντων ό,τι μας έκανε να φύγουμε τέσσερα χρόνια πριν, να μην είναι πια έτσι.
Αλλά ξέφυγα. Ας επιστρέψω στο προκείμενο.

Ολλανδικά λοιπόν μπορεί να ξεκινάω να μαθαίνω επισήμως τώρα, στην ολλανδική μαγειρική όμως έχω ήδη καταφέρει να εντρυφήσω εδώ και καιρό. Σίγουρα η ολλανδική κουζίνα δεν είναι γνωστή για την μοναδικότητά της, έχει όμως μερικά πολύ καλά στοιχεία, ειδικά στον τομέα των γλυκών.

Ένα λαμπρό παράδειγμα είναι η ολλανδική μηλόπιτα (Hollandse Appeltaart), η οποία είναι και το εθνικό γλύκισμα των Ολλανδών. Χρονολογείται από τον Μεσαίωνα και λέγεται ότι εκείνη την εποχή, επειδή δεν υπήρχαν φούρνοι με έλεγχο θερμοκρασίας, ο χρόνος ψησίματός της μετριόταν με το πόσες προσευχές έπρεπε να πει κανείς μέχρι να ετοιμαστεί.

Όποιος επισκεφτεί την Ολλανδία, δεν υπάρχει περίπτωση να μη δει τις περίφημες αυτές μηλόπιτες να εκτίθενται στις προθήκες κάθε ζαχαροπλαστείου, καφέ ή μπαρ της χώρας. Είναι διάσημη ανά τον κόσμο και οι Ολλανδοί είναι πολύ περήφανοι γι' αυτή τους την γλυκιά δημιουργία. Δικαίως θα έλεγα. Ακόμα κι εγώ που δεν είμαι φαν των φρουτένιων πιτών και ταρτών, οφείλω να ομολογήσω ότι αυτή η μηλόπιτα είναι πραγματικά απίθανη.

Η Hollandse appeltaart είναι διαφορετική από τις μηλόπιτες άλλων χωρών σε πολλά σημεία, όπως στο ότι περιέχει σταφίδες, χυμό λεμονιού και κανέλα στη γέμισή της. Επίσης η ζύμη της δεν είναι αυτή της κλασικής τάρτας αλλά μια ζύμη που θυμίζει έντονα την δική μας Πάστα Φλώρα. Κάτι δηλαδή μεταξύ ζύμης μπριζέ και κέικ.






Η ζύμη φτιάχνεται πανεύκολα και απλώνεται στον πάτο και στα πλαϊνά τοιχώματα μιας στρογγυλής φόρμας. Τα μήλα κόβονται σε μικρά κομμάτια, αναμειγνύονται με τις σταφίδες, την κανέλα, τη ζάχαρη και τον χυμό λεμονιού, και αδειάζονται μέσα στη φόρμα. Από πάνω τοποθετούνται μερικές μακριές λωρίδες ζύμης, οι οποίες διακοσμούν την πίτα, αφήνοντας όμως σε κοινή θέα τα κομμάτια μήλων από κάτω. Η μηλόπιτα μπαίνει στο φούρνο κι αφού βγει, αλείφεται με ένα γλάσο από μαρμελάδα βερύκοκο και ρούμι, χαρίζοντάς της μια ευχάριστη λάμψη.






Τρώγεται κατά προτίμηση ζεστή, μόλις έχει βγει απ' το φούρνο, και συνοδεύεται πάντα από σαντιγύ ή παγωτό βανίλια. Η γεύση της δεν είναι πολύ γλυκιά αφού δεν περιέχει πολλή ζάχαρη και τα μήλα που χρησιμοποιούνται στην γέμισή της είναι ξινά, κι έχει έναν πολύ ιδιαίτερο γευστικό χαρακτήρα.






Όπως είναι αναμενόμενο, έχει έντονη γεύση μήλου μα με μικρές εκρήξεις γλυκιάς, ζουμερής σταφίδας. Η κανέλα συμπληρώνει άψογα τα φρούτα και η βάση είναι εύθρυπτη και συνάμα αφράτη. Αν θέλετε να πάρετε μια γεύση από Ολλανδία, τότε το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να την φτιάξετε.










Ολλανδική Μηλόπιτα - Hollandse Appeltaart
Προσαρμοσμένη από το Dutch Cooking

Παραδοσιακά, η ολλανδική μηλόπιτα φτιάχνεται με μήλα της ολλανδικής ποικιλίας Goudrenet, τα οποία είναι ξινά (αλλά όχι πολύ) μήλα. Όσοι από εσάς ζείτε στην Ελλάδα, χρησιμοποιήστε ξινόμηλα (πράσινα μήλα-Granny Smith) ή κάποια άλλη ποικιλία. Προσέξτε όμως να μην είναι πολύ ξινά γιατί η συνταγή δεν περιέχει πολλή ζάχαρη και η μηλόπιτα θα σας βγεί πολύ στυφή.





Μερίδες: 8-10 / 1 μηλόπιτα

Υλικά

για τη γέμιση
1 κιλό ξινά μήλα (εγώ χρησιμοποίησα Goudrenet)
Χυμός 1 λεμονιού (μεσαίου μεγέθους), φρεσκοστυμμένος
70 γρ. ψιλή ζάχαρη
2 κουταλάκια γλυκού κανέλα, σε σκόνη
50 γρ. σταφίδες ξανθές

για τη ζύμη
175 γρ. ανάλατο βούτυρο, σε θερμοκρασία δωματίου, συν έξτρα για το βουτύρωμα της φόρμας
175 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
175 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
175 γρ. ψιλή ζάχαρη
1 μεγάλο αβγό
½ κουταλάκι γλυκού ξύσμα λεμονιού
1 κουταλιά σούπας νερό
Μια πρέζα αλάτι

1 κουταλιά σούπας γαλέτα

για το γλάσο βερύκοκου
70 γρ. μαρμελάδα βερύκοκο
30 ml (2 κουταλιές σούπας) λευκό ρούμι (ή νερό)

Σαντιγύ ή παγωτό βανίλιας για το σερβίρισμα
Κανέλα για το πασπάλισμα

Ειδικά εργαλεία: στρογγυλή φόρμα 22 εκ. με αποσπώμενο πάτο και με βάθος 7 εκ., λεπτό κόσκινο, μίξερ βάσης ή χειρός, βουρτσάκι ζαχαροπλαστικής


Προετοιμασία
Βάλτε τις σταφίδες σ' ένα μικρό μπωλ και ρίξτε από πάνω μια κούπα καυτό νερό. Αφήστε τες να μουλιάσουν για 15 λεπτά.

Ετοιμάστε τη γέμιση
Εντωμεταξύ, σ' ένα μεγάλο μπωλ, προσθέστε το χυμό λεμονιού. Ξεκινήστε να καθαρίζετε και να κόβετε τα μήλα σε μικρά κομμάτια, ρίχνοντάς τα μέσα στο μπωλ. Ανακατεύετε που και που τα κομμάτια μήλων με το χυμό λεμονιού καθώς τα προσθέτετε στο μπωλ, έτσι ώστε να μην αλλάξουν χρώμα.
Στραγγίξτε τις σταφίδες πιέζοντάς τες με τα χέρια σας και προσθέστε τες στα μήλα μαζί με τη ζάχαρη και την κανέλα. Ανακατέψτε καλά με μια ξύλινη κουτάλα ή μια σπάτουλα.


Βουτυρώστε καλά τον πάτο και τα πλαϊνά τοιχώματα της φόρμας.

Προθερμάνετε το φούρνο σας στους 180-185 βαθμούς Κελσίου.

Ετοιμάστε τη ζύμη
Στο μπωλ του μίξερ βάσης (ή σ' ένα μεγάλο μπωλ), χτυπήστε σε μεσαία ταχύτητα το βούτυρο με το εξάρτημα "φτερό" (ή με το μίξερ χειρός), μέχρι ν' αφρατέψει και να γίνει κρεμώδες, για 1-2 λεπτά. Κοσκινήστε τα αλεύρια απ' ευθείας μέσα στο μπωλ και προσθέστε τη ζάχαρη, το αλάτι, το ξύσμα λεμονιού, το νερό και τ' αβγό. Αναμείξτε όλα τα υλικά με τα χέρια σας και ζυμώστε μέχρι να έχετε μια λεία, ομοιογενή, μαλακιά αλλά εύπλαστη ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Η ζύμη φτιάχνεται πολύ εύκολα και γρήγορα. Αν τυχόν είναι στεγνή, προσθέστε 1 κουταλάκι γλυκού νερό κι αν κολλάει στα χέρια σας, ρίξτε λίγο αλεύρι για όλες τις χρήσεις.


Κόψτε το 1/3 της ζύμης και κρατήστε το για να φτιάξετε "κορδόνια" για το στόλισμα τη μηλόπιτας.
Πάρτε την υπόλοιπη ζύμη, φτιάξτε μια μπάλα και τοποθετήστε την στο κέντρο της φόρμας. Χρησιμοποιώντας το πίσω μέρος του χεριού σας, απλώστε τη ζύμη στη βάση και στα πλαϊνά της φόρμας. Η ζύμη πρέπει να έρθει μέχρι τα 2/3 του ύψους της φόρμας. Φροντίστε να την απλώσετε όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφα.
Πασπαλίστε τη βάση με την γαλέτα, η οποία θα απορροφήσει τα υγρά των μήλων με αποτέλεσμα να μην πανιάσει η βάση της μηλόπιτας.
Ανακατέψτε ξανά τη γέμιση με μια κουτάλα ή σπάτουλα και αδειάστε την μέσα στη φόρμα.

Πάρτε το 1/3 ζύμης που κόψατε πριν, και χωρίστε το σε μικρά κομμάτια. Φτιάξτε μακριά, λεπτά "κορδόνια" και χρησιμοποιήστε τα για να διακοσμήσετε την μηλόπιτα, δημιουργώντας πλέγμα, όπως στη φωτογραφία παρακάτω.


Τοποθετήστε τη φόρμα στο μεσαίο ράφι του φούρνου και ψήστε την μηλόπιτα για 45-50 λεπτά, μέχρι η ζύμη να πάρει ένα χρυσοκάστανο χρώμα.

Φτιάξτε το γλάσο βερύκοκου
Δέκα λεπτά πριν να είναι έτοιμη η μηλόπιτα, βάλτε την μαρμελάδα βερύκοκο και το ρούμι (ή το νερό) σ' ένα κατσαρολάκι. Zεστάνετε την μαρμελάδα σε μέτρια φωτιά μέχρι να πάρει βράση και αφαιρέστε την κατσαρόλα απ' τη φωτιά.

Μόλις ψηθεί η μηλόπιτα, βγάλτε την απ' το φούρνο κι αμέσως γλασάρετέ την μ' ένα βουρτσάκι ζαχαροπλαστικής. Αφήστε την μηλόπιτα μέσα στη φόρμα μέχρι να κρυώσει ελαφρώς κι έπειτα αφαιρέστε τα πλαϊνά τοιχώματα της φόρμας. Αφήστε να κρυώσει εντελώς κι αν θέλετε, μεταφέρετέ την σε μια πιατέλα ή δίσκο.


Η μηλόπιτα τρώγεται είτε ζεστή είτε σε θερμοκρασία δωματίου. Σερβίρετε με μια-δυο κουταλιές σαντιγύ και πασπαλίστε από πάνω λίγη κανέλα.

Τρώγεται καλύτερα την ίδια μέρα που θα την φτιάξετε, όπως και την επόμενη.
Μπορεί να διατηρηθεί σε θερμοκρασία δωματίου, καλυμμένη, για 2 (το πολύ 3) μέρες, αλλά καθώς περνάνε οι μέρες, η υφή της βάσης θα μαλακώνει και θα θυμίζει όλο και πιο πολύ κέικ.