Πιο ελληνική δεν γίνεται

Η σαλάτα με την οποία συνοδεύω το ογδόντα τις εκατό των γευμάτων μου, είναι η χωριάτικη. Για μένα, δεν υπάρχει άλλη σαλάτα που να μπορεί να συγκριθεί με αυτή σε φρεσκάδα, συνδυασμό γεύσεων και απλότητα που, εν τέλει, είναι και το κύριο χαρακτηριστικό της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας.

Η χωριάτικη, με τα πολύχρωμα λαχανικά της που γυαλίζουν κάτω από την πλούσια στρώση ελαιόλαδου και τις γλυκιές μυρωδιές της που αναβλύζουν και μου ανοίγουν την όρεξη στο λεπτό, είναι η σαλάτα που μ' αρέσει να απολαμβάνω καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου.

Ξέρω, ξέρω. Η βέλτιστη εποχή για να την ευχαριστηθεί κανείς είναι το καλοκαίρι. Όταν οι ντομάτες, τ' αγγούρια και οι πιπεριές βρίσκονται στο ζενίθ της ωριμότητάς τους και οι χυμοί τους είναι νοστιμότεροι από ποτέ. Αλλά αν με ρωτούσε κάποιος, ειλικρινά θα του έλεγα πως για μένα, κάθε μέρα είναι μέρα για μια χωριάτικη.

Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη γνωρίζει πώς να φτιάξει μια χωριάτικη σαλάτα (ελπίζω). Για τον υπόλοιπο κόσμο όμως δυστυχώς δεν ισχύει το ίδιο. Σε όσα ελληνικά (και μη) εστιατόρια ή ταβέρνες έχω πάει στο εξωτερικό, δεν έχω φάει ποτέ σωστή χωριάτικη. Έχουν πάντοτε την τάση να την μπασταρδεύουν με άλλα υλικά που έχουν την εντύπωση πως της ταιριάζουν, χάνοντας έτσι την ουσία και δημιουργώντας τελικά μια εντελώς διαφορετική σαλάτα. Περιττό να σας πω πόσο με εκνευρίζει αυτό.

Η χωριάτικη φτιάχνεται με πολύ συγκεκριμένα υλικά. Δεν είναι μια συλλογή από τυχαία λαχανικά και μυρωδικά. Δεν είναι, "ας προσθέσουμε οτιδήποτε θυμίζει αμυδρά Ελλάδα ή ό,τι πιστεύεται πως καταναλώνεται από τους Έλληνες ακόμα κι αν είναι όλως διόλου λάθος".

Μη με παρεξηγείτε. Είμαι υπέρ του πειραματισμού και των δοκιμών, της προσθαφαίρεσης υλικών από μια συνταγή ώστε οι γεύσεις να ταιριάζουν καλύτερα με το προσωπικό γευστικό γούστο του καθενός αλλά, όταν πρόκειται για ορισμένες συνταγές και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κλασική ελληνική κουζίνα, τότε είμαι κομματάκι παράξενη.

Γι' αυτό, ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.

Υλικά τα οποία ουδέποτε, σε καμία περίπτωση, ακόμα κι αν το θέλετε διακαώς, δεν πρέπει να προστίθενται σε μια αυθεντική χωριάτικη σαλάτα:

—Μαρούλι ή άλλες παρόμοιες πρασινάδες
—Δυόσμος
—Μαϊντανός
—Χυμός λεμονιού
—Φρέσκια ρίγανη
—Κίτρινες ή κόκκινες πιπεριές
—Θρυμματισμένα τυριά
—Κρουτόνς

Υλικά που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε μια αυθεντική χωριάτικη σαλάτα:

—Ντομάτες. Οι πιο φρέσκιες, χυμώδεις, γινωμένες ντομάτες που μπορούν να βρεθούν. Σε παχουλά κομμάτια.
—Αγγούρι. Κρύο, ξεφλουδισμένο, κομμένο σε ροδέλες.
—Πράσινες πιπεριές. Όσο πιο λεπτόσαρκες, τόσο το καλύτερο. Σε ροδέλες.
—Κόκκινο κρεμμύδι. Αναντίλεκτα δυνατό και ενίοτε καυτερό. Κομμένο σε δαχτυλίδια.
—Ελιές. Με το κουκούτσι. Παχουλές, εύχυμες, στιλπνές, Καλαμών. Κάποιοι προτιμούν τις θρούμπες και άλλοι τις πράσινες. Διαλέξτε ελεύθερα. Είδατε; Μπορώ και συμβιβάζομαι.
—Φέτα. Σκληρή, αλμυρή, κρεμώδης, κομμένη σε ένα μεγάλο κομμάτι.
—Ρίγανη. Ξερή πάντα, και μπόλικη.
—Ελαιόλαδο. Εξαιρετικά παρθένο.
—Κόκκινο ξίδι. Μην ακούτε τί λένε. Είναι απαραίτητο.

Φυσικά ο καθένας μπορεί να φτιάξει ό,τι είδους σαλάτα του αρέσει. Με ή χωρίς τα υλικά αυτά. Δεν θα είναι όμως η παραδοσιακή χωριάτικη σαλάτα. Θα είναι απλώς κάτι άλλο.

Αυτό που ποτέ, μα ποτέ, δεν πρέπει να λείπει δίπλα από μια χωριάτικη είναι το ψωμί. Το καρβελάκι με την χοντρή κόρα που θα μας οδηγήσει στην μεγαλύτερη ελληνική εφεύρεση όλων των εποχών. Την παπάρα. Διότι, φίλοι μου, υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να βουτάς το ψωμί στο μείγμα ελαιόλαδου, ξιδιού, χυμών από τα λαχανικά; Όχι, πείτε μου.

Παπάρα σε εξέλιξη

Κι όποιος ή όποια δεν κάνει παπάρα γιατί θα χαλάσει την σιλουέτα ή γιατί δεν είναι "πρέπον", τότε το μόνο που μπορώ να πω είναι, "με απογοητεύετε".

Ελληνική ξερή ρίγανη

Χωριάτικη Σαλάτα

Με εκπλήσσει αφάνταστα όταν ακούω ότι υπάρχουν Έλληνες οι οποίοι δεν φτιάχνουν χωριάτικη και προτιμούν άλλου είδους σαλάτες. Μα αυτή η σαλάτα είναι ικανή να σε κάνει να ξεχάσεις ότι υπάρχει κυρίως φαγητό στο τραπέζι. Είναι ικανή να σε δελεάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να πέσεις με τα μούτρα πάνω της και να γεμίσεις το στομάχι σου πριν προλάβεις να πεις... χωριάτικη.
Αλλά, όπως λέει και το λατινικό ρητό, "De gustibus non est disputandum" ή αλλιώς, ελληνιστί, "Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα".

Ετοιμάστε την χωριάτικη μόλις πριν την σερβίρετε κι επειδή δεν διατηρείται καθόλου καλά στο ψυγείο, φροντίστε να ετοιμάσετε μόνο όση ποσότητα χρειάζεστε κι όχι παραπάνω.

Μπορεί πανεύκολα να μετατραπεί σε χορτοφαγικό ή νηστίσιμο πιάτο, αφαιρώντας την φέτα.

Μερίδες: 2 ως κυρίως γεύμα ή 6 ως σαλάτα

Υλικά
4-5 ντομάτες τσαμπί, γύρω στα 350 γρ., κομμένες σε χοντρουλές φέτες
½ μεγάλο αγγούρι, ξεφλουδισμένο, κομμένο σε λεπτές ροδέλες
½ μεγάλη πράσινη πιπεριά, κομμένη σε ροδέλες
½ μεγάλο κόκκινο κρεμμύδι, κομμένο σε δαχτυλίδια
10-12 ελιές Καλαμών
200 γρ. φέτα, σε ένα ή δυο μεγάλα κομμάτια
1 ½ κουταλιά σούπας κόκκινο ξίδι
4-6 κουταλιές σούπας εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
1 ½ κουταλάκι γλυκού ξερή ρίγανη
Αλάτι, κατά βούληση

Προετοιμασία
Ανακατέψτε ελαφρά μέσα σε ένα μπωλ την ντομάτα, το αγγούρι, την πιπεριά, το κρεμμύδι και το αλάτι και μεταφέρετέ τα σε ένα βαθύ πιάτο ή μια σαλατιέρα.
Προσθέστε από πάνω τις ελιές και την φέτα και πασπαλίστε με την ρίγανη.
Ρίξτε το ξίδι πάνω απ' τη σαλάτα και τέλος περιχύστε όλα τα υλικά με το ελαιόλαδο.

Σερβίρετε αμέσως με μπόλικο ψωμί.