Η Σπανακόπιτα

Υπάρχουν μερικές ταινίες που τις έχω δει εκατομμύρια φορές, ωστόσο ποτέ δεν με κουράζουν. Μπορεί να ξέρω ακριβώς πώς θα τελειώσουν—τί λέω, όχι μόνο ξέρω πώς θα τελειώσουν αλλά ξέρω και όλο το σενάριο αυτολεξεί, —εξακολουθώ όμως να τις βλέπω επανειλημμένα επειδή με κάνουν να νιώθω όμορφα. Με κάνουν να ξεφεύγω από την πεζή καθημερινότητα, με ανεβάζουν, μερικές φορές με συγκινούν σε σημείο δακρύων—ενίοτε χρειάζεται κι αυτό—και μου ξυπνούν αναμνήσεις.

Το ίδιο συμβαίνει και με κάποια φαγητά. Είναι ενσωματωμένα στο DNA μου και θέλω να τα γεύομαι ξανά και ξανά, να τα μαγειρεύω, να τα καταβροχθίζω. Αυτά φυσικά είναι ελληνικά φαγητά, φαγητά που δεν έμαθα να φτιάχνω διαβάζοντας μια συνταγή σε κάποιο βιβλίο μαγειρικής ή blog, αλλά που έμαθα να φτιάχνω κοιτάζοντας την γιαγιά, τον παππού και τη μητέρα μου να τα μαγειρεύουν. Φαγητά και πιάτα που ξέρω εγγενώς πώς να τα καλυτερεύσω και να τα αλλάξω ελαφρώς ώστε να ταιριάζουν σε γούστα και προτιμήσεις χωρίς να χάσουν απολύτως τίποτα από την αυθεντικότητά τους. Γεύσεις τόσο οικείες, που μου είναι εξαιρετικά δύσκολο να θυμηθώ κάποια περίοδο της ζωής μου που δεν τις απολάμβανα.

Η σπανακόπιτα είναι ένα από αυτά τα πιάτα. Όταν ήμουν μικρή, δεν ήταν από τις αγαπημένες μου πίτες. Όπως όλα τα παιδιά, απεχθανόμουν τις πρασινάδες αλλά όσο μεγάλωνα τόσο μεγάλωνε και το ενδιαφέρον μου γι' αυτές. Άλλωστε η σπανακόπιτα της μαμάς μου ήταν και είναι η καλύτερη. Ξέρω, όλοι το ίδιο λένε για την μαγειρική της μαμάς τους αλλά τί να πω, έτσι είναι. Ποτέ δεν έφτιαχνε η ίδια φύλλο, ήταν full-time εργαζόμενη μητέρα με δυο παιδιά που δεν είχε ελεύθερο χρόνο για τέτοιες ενασχολήσεις, αλλά με τόσο φοβερό φύλλο που έχουμε στην Ελλάδα, δεν χρειάζεται κανείς ν' ανοίγει το δικό του για να έχει εκπληκτικό αποτέλεσμα.

Παρακολουθώ πολλά ξένα blogs και εννέα στις δέκα φορές που βλέπω συνταγή για σπανακόπιτα, δεν έχει καμία σχέση με αυτή που τρώμε στην Ελλάδα. Ο καθένας βάζει τις δικές του πινελιές με αποτέλεσμα να μεταμορφώνει την κλασική για μας πίτα σε κάτι μη αναγνωρίσιμο. Ασφαλώς αυτό δεν είναι μεμπτό, άλλωστε πόσοι από αυτούς έχουν φάει αυθεντική σπανακόπιτα, αλλά όπως και να το κάνουμε, η κλασική είναι και η καλύτερη.

Το άγριο σπανάκι είναι αυτό που προτιμώ να προσθέτω στην σπανακόπιτα αλλά στην Ολλανδία βρίσκω πιο εύκολα μικρά φύλλα χωρίς κοτσάνια που δεν χρειάζονται καθάρισμα κι έτσι αυτά είναι που χρησιμοποιώ ως επί το πλείστον. Η προσθήκη φέτας είναι απαραίτητη, όχι όμως πολλή μα τόση ώστε να σπάει την όξινη γεύση του σπανακιού. Αυτός είναι και ο λόγος που προσθέτω πράσο, διότι προσδίδει μια γλύκα στην πίτα και μαζί με την χορταρένια και φρέσκια γεύση του άνηθου, την ελαφριά κάψα του φρέσκου κρεμμυδιού και την ασύγκριτη γεύση του ελληνικού ελαιόλαδου, κάνουν την πίτα πεντανόστιμη.

Πάρτε λοιπόν το φύλλο σας και φτιάξτε την!

Σπανακόπιτα

Το να δουλεύει κανείς με φύλλο είναι εύκολη υπόθεση αρκεί να ακολουθούνται ορισμένοι κανόνες. Διαβάστε σε αυτό το ποστ μερικά tips και χρήσιμες συμβουλές για το πώς να χειρίζεστε έτοιμο φύλλο.

Πάντα συνοδεύω την σπανακόπιτα με γιαούρτι. Είναι ο τέλειος συνδυασμός. Συνήθως την απολαμβάνω ως κυρίως γεύμα αλλά σερβίρεται φυσικά και ως ορεκτικό, κομμένη σε μικρά κομμάτια.

Μερίδες: 12 μεγάλα κομμάτια / 1 πίτα

Υλικά
450 γρ. λεπτό φύλλο κρούστας με 12 φύλλα (50 x 40 εκ. περίπου το καθένα) (1 πακέτο), ξεπαγωμένο
600 γρ. φύλλα φρέσκου σπανακιού
1 μικρό πράσο (γύρω στα 100 γρ.), το άσπρο κι ελαφρά πράσινο μέρος μόνο, κομμένο σε λεπτές ροδέλες
4 μεγάλα φρέσκα κρεμμυδάκια (γύρω στα 300 γρ.), το άσπρο κι ελαφρά πράσινο μέρος μόνο, κομμένα σε λεπτές ροδέλες
Ένα μάτσο άνηθο (γύρω στα 30 γρ.), φύλλα και κοτσανάκια, ψιλοκομμένα
220 γρ. φέτα, κατά προτίμηση βαρελίσια
70 ml παρθένο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο συν έξτρα για το λάδωμα του ταψιού και των φύλλων
Αλάτι
Φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
Γαλέτα (προαιρετικά)

Γιαούρτι στραγγιστό, πλήρες, για το σερβίρισμα

Ειδικά εργαλεία: σουρωτήρι, μεγάλο ταψί (περίπου 35 x 25 εκ.), πινέλο ζαχαροπλαστικής


Προετοιμασία
Ξεκινήστε πρώτα με τη γέμιση.
Αν χρησιμοποιήσετε άγριο σπανάκι ή μεγάλα φύλλα σπανακιού, κόψτε και πετάξτε τα μεγάλα κοτσάνια και κόψτε τα φύλλα σε μικρότερα κομμάτια. Αν χρησιμοποιήσετε μικρά φύλλα σπανακιού (baby), μην τα κόψετε. Επίσης, τα μικρά, τρυφερά κοτσανάκια δεν ενοχλούν, μπορείτε να τα προσθέσετε.
Ξεπλύντε καλά το σπανάκι κάτω από κρύο, τρεχούμενο νερό και τοποθετήστε το σ' ένα σουρωτήρι. Πάρτε ένα μάτσο σπανάκι και πιέστε το πάρα πολύ καλά με τα χέρια σας κάμποσες φορές ώστε να φύγουν όλα τα νερά και τα ζουμιά του, αλλά και για να συρρικνώσετε τον όγκο του. Τοποθετήστε το ζουπηγμένο σπανάκι μέσα σε ένα μεγάλο (κατά προτίμηση πάρα πολύ μεγάλο) μπωλ και συνεχίστε την ίδια διαδικασία και με το υπόλοιπο σπανάκι.

Στη συνέχεια, προσθέστε στο μπωλ τις ροδέλες του πράσου και των φρέσκων κρεμμυδιών, όπως και τον ψιλοκομμένο άνηθο. Κομματιάστε με τα χέρια σας από πάνω τη φέτα ή αν δεν σας αρέσουν τα μεγαλούτσικα κομμάτια φέτας μέσα στην πίτα σας, τρίψτε την στον τρίφτη. Ρίξτε αλάτι, όχι όμως πολύ γιατί η φέτα είναι ήδη αλμυρή, και φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι, περιχύστε με το ελαιόλαδο κι ανακατέψτε πολύ καλά με τα χέρια σας. Μην προσπαθήσετε ν' ανακατέψετε με κουτάλα ή σπάτουλα, άδικος κόπος. Ο όγκος είναι μεγάλος και θέλει χέρι για να γίνει σωστή δουλειά. Άσε που τσιμπάς και το κατιτίς σου ενώ ανακατεύεις. Η χαρά της μαγείρισσας.

Προθερμάνετε το φούρνο σας στους 190 βαθμούς Κελσίου.

Λαδώστε καλά τον πάτο και τα πλαϊνά τοιχώματα του ταψιού σας με ένα πινέλο ή με τα χέρια σας. Απλώστε στον πάτο του ταψιού το πρώτο φύλλο, αφήνοντας τις άκρες του να πέσουν έξω από τα πλαϊνά του ταψιού. Λαδώστε ελαφρά το φύλλο με το πινέλο και συνεχίστε την ίδια διαδικασία με άλλα πέντε φύλλα (τα μισά φύλλα του πακέτου).

Σε αυτό το σημείο, μπορείτε αν θέλετε να πασπαλίσετε το τελευταίο φύλλο με γαλέτα για να μην πανιάσει πολύ το φύλλο κατά το ψήσιμο αλλά εγώ ποτέ δεν το κάνω αυτό. Δεν με ενοχλεί καθόλου αν τα φύλλα είναι λίγο μουλιασμένα από τα υγρά του σπανακιού.

Αδειάστε τη γέμιση μέσα στο ταψί, φροντίζοντας να την απλώσετε ομοιόμορφα, και διπλώστε από πάνω τα κομμάτια φύλλου που προεξέχουν από τα πλαϊνά του ταψιού. Απλώστε από πάνω ένα φύλλο και λαδώστε το ελαφρά. Συνεχίστε να προσθέτετε τα υπόλοιπα φύλλα, λαδώνοντας το κάθε ένα.

Γυρίστε τις άκρες του φύλλου προς τα μέσα, στρίβοντάς τες αν θέλετε για μια πιο ωραία εμφάνιση, αλλά μη σας απασχολεί και πολύ. Η σπανακόπιτα είναι ρουστίκ πιάτο. Μ' ένα μεγάλο μαχαίρι, χαράξτε την πίτα, προσέχοντας όμως να μην κάνετε βαθιές χαρακιές. Καλό είναι να χαράξετε μονάχα τα δυο-τρία πάνω φύλλα ώστε να μην ξεχειλίσει η γέμιση, κάτι που ομολογουμένως μου συμβαίνει καμιά φορά.

Τοποθετήστε το ταψί στο τελευταίο ράφι του φούρνου και ψήστε την σπανακόπιτα για 45 λεπτά με 1 ώρα, μέχρι να ροδίσει η επιφάνειά της.
Αφαιρέστε το ταψί απ' το φούρνο κι αφήστε την να σταθεί για μισή ώρα.

Κόψτε την σε κομμάτια και σερβίρετέ την, εφόσον το επιθυμείτε, με γιαούρτι.

Η σπανακόπιτα τρώγεται καλύτερα την ίδια μέρα που θα την ψήσετε. Την επόμενη μέρα το φύλλο δεν είναι τόσο τραγανό, αλλά προσωπικά δεν με ενοχλεί καθόλου. Εμείς την τιμάμε δεόντως και την επόμενη μέρα.

Καλή όρεξη!